DSM5’te otizm spektrum bozukluğu yoğunluğuna göre üçe ayrılmıştır: Düzey 1: Destek Gerektirir. Hafif düzey otizm spektrum bozukluğunun görüldüğü türdür. Destek sağlanamadığında sosyal iletişim ve etkileşim aksaklıkları önemli yetersizliklere neden olur. Düzey 2: Yoğun Destek Gerektirir yetersizliğiolan öğrenciler ile hafif düzeyde otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler aynı okulda farklı şubelerde eğitim görürler. Sınıf mevcudu otizm spektrum bozukluğu olan bireyler için 4 öğrencidir. Bu okullara kayıt olabilmek için öğrenci en fazla 27 yaşından gün almamış olması gereklidir. OtizmSpektrum Bozukluğu Nedir? Otizm spektrum bozukluğu (OSB), sosyal etkileşimde, konuşma ve sözsüz iletişimde, sınırlı ve tekrarlayan davranışlarda kalıcı zorluklar içeren karmaşık bir gelişimsel durumdur. Otizmin etkileri ve semptomların şiddeti her bireyde farklıdır. Otizm, genellikle çocukluk dönemi 2-3 yaşlarında ortaya çıkan belirtiler ile teşhis edilir Otizmin Belirtileri. Göz teması kurmama, kısa süreli kurma. İsmi ile seslenildiği zaman bakmama. Jest ve mimiklerin uygunsuz kullanma. Kendi halinde, kendi dünyasında görünme. Yaşıtlarına ilgisizlik, uygun akran ilişkisi geliştirememe. İnsanların yüzlerinden ziyade nesneler ve ayrıntılar ile ilgili görünme. Otizm, çoğu zaman 3 yaşından itibaren başlayan fakat daha erken ve yetişkin çağlarda da etkisi devam eden bir Yaygın Gelişimsel Bozukluktur. Otizm Spektrum Bozukluğuna spektrum denmesinin sebebi; otizmde görülen belirtilerin her çocukta farklı seviyelerde olmasıdır. Otizm 3 başlık altında incelenir: Otizm. Klasik otizm de Otizmbir spektrum bozukluğu olduğu için semptomların farklılığına göre çocuklar da farklı otizm tanıları alabilmektedir. Otizm tanıları hafif, orta derece ve ağır otizm olarak değişebilmektedir. Hafif otizm, otizm belirtilerinin bazılarının görüldüğü ya da belirtilerin daha hafif olduğu çocuklara konan tanıdır. Dz99. Otizm Spektrum Bozukluğu OSB nedir?Otizm Spektrum Bozukluğu OSB, yaşamın ilk üç yılında semptomlarının ortaya çıktığı gelişimsel bir bozukluktur. Otizmli çocukların çoğu dış görünüş olarak diğer çocuklara benzer ama diğer çocukların davranışlarından farklı hissettiren bazı davranışları olabilir. Başkalarıyla etkileşime girerken beklenmedik şekillerde tepki verebilirler veya hiç etkileşime bir spektrum bozukluğudur, yani çeşitli biçimlerde ve şiddet seviyelerinde ortaya çıkar. Bazı bireyler konuşma ve dil açısından tipik yetenekler ve istisnai beceriler geliştirir ancak yaşam boyu süren sosyal ve davranışsal farklılıklarla mücadele eder. Diğer bireyler ise iletişimde, duyusal hassasiyetlerde, aşırı öfke nöbetleri, tekrarlayan davranışlar, saldırganlık ve kendine zarar verme gibi davranışsal konularda zorluklar yaşayabilir. İyi haber şu ki, uygun tedaviler, OSB tanısı konan çocukların tamamında olmasa da birçok çocuk için sonuçları Spektrum Bozukluğu OSB nedenleri nelerdir?Otizm spektrum bozukluğunun bilinen tek bir nedeni yoktur. Bozukluğun karmaşıklığı ile semptomların ve şiddetinin değiştiği gerçeği göz önüne alındığında, birçok neden olduğu değerlendirilir. Bu durumda hem genetik hem de çevre bir rol Otizm spektrum bozukluğunda birkaç farklı genin rol aldığı görülmektedir. Bazı çocuklar için otizm spektrum bozukluğu, Rett sendromu veya frajil X sendromu gibi genetik bir bozuklukla ilişkilendirilebilir. Başka çocuklar içinse genetik değişiklikler yani mutasyonlar otizm spektrum bozukluğu riskini artırabilir. Yine başka genler beyin gelişimini veya beyin hücrelerinin iletişim şeklini etkileyebilir veya semptomların şiddetini faktörler Araştırmacılar şu anda viral enfeksiyonlar, ilaçlar veya hamilelik sırasındaki komplikasyonlar ya da hava kirleticileri gibi faktörlerin otizm spektrum bozukluğunu tetiklemede rol oynayıp oynamadığını göre otizm belirtileri nelerdir?Bazı çocuklar, bebeklik döneminde, göz temasında azalma, adlarına yanıt vermeme veya ebeveynlere karşı ilgisizlik gibi otizm spektrum bozukluğu belirtileri gösterir. Diğer çocuklar, yaşamın ilk birkaç ayı veya yılı boyunca normal gelişebilir, ancak daha sonra aniden içine kapanık veya saldırgan hale gelir ya da edindikleri dil becerilerini kaybederler. Belirtiler genellikle 2 yaşına kadar çocukların hepsi tüm belirtileri göstermez. Otizmi olmayan birçok çocukta da bu belirtilerin birkaçı görülebilir. Bu nedenle profesyonel değerlendirme çok çocuğunuzun otizm spektrum bozukluğu için risk altında olduğunu gösterebilir. Çocuğunuz aşağıdakilerden herhangi birini sergiliyorsa, hemen bir değerlendirme için çocuk psikiyatri uzmanına danışın6 Aya Kadar Gülümsemenin az olması veya neşeli ve ilgi çekici ifadelerin olmamasıSınırlı ya da olmayan göz teması9 Aya Kadar Seslerin, gülümsemelerin veya diğer yüz ifadelerinin çok az veya hiç paylaşılmaması12 Aya KadarÇıkardığı hecelerin az sayıda olması ya da hiç olmamasıİşaret etme, bir şeyi gösterme gibi ortak dikkat becerilerinin olmamasıEl sallama gibi taklit becerisi gerektiren hareketlerin azlığı ya da olmamasıİsmine çok az yanıt vermesi veya hiç yanıt vermemesi16 Aya KadarÇok az kelimesinin olması veya hiç kelimesinin olmaması24 Aya KadarAnlamlı iki kelimelik cümlelerin çok az olması veya hiç olmaması taklit etme veya tekrarlama hariçHer YaştaÖnceden edinilmiş konuşma veya sosyal becerilerin kaybı,Göz temasından kaçınma,Sürekli yalnızlık tercihi,Diğer insanların duygularını anlamada zorluk,Gecikmiş dil gelişimi,Kelimelerin veya cümlelerin sürekli tekrarı,Çevredeki küçük değişikliklere direnç,Kısıtlı ilgi alanları,Tekrarlayan davranışlar çırpma, sallanma, dönme vb.,Seslere, kokulara, tatlara, dokulara, ışıklara ve/veya renklere olağandışı ve yoğun Otizm Nedir?Otizm her bireyde kendini farklı gösterirken, bazı insanlar bu gizemli bozukluğun sadece bazı belirtilerini gösterirler. Çocuğunuz otizmin hafif belirtilerinden yalnızca bazılarına sahipse, Yaygın Gelişimsel Bozukluk olarak bilinen atipik otizm olabilir. Atipik otizm ve Yaygın Gelişimsel Bozukluk artık resmi tanılar değildir; ancak, özelliklerin sayısına ve ciddiyetine bağlı olarak, atipik otizmli bir birey yine de otizm spektrum bozukluğu olarak Ne Zaman Şüphelenmeliyiz?Bebekler kendi hızlarında gelişir ve çoğu ebeveynlik kitaplarında bulunan kesin zaman çizelgelerini takip etmez. Ancak otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar genellikle 2 yaşından önce bazı gecikmiş gelişim belirtileri gelişimi ile ilgili endişeleriniz varsa veya çocuğunuzun otizm spektrum bozukluğu olabileceğinden şüpheleniyorsanız, endişelerinizi doktorunuzla görüşün. Bozuklukla ilgili semptomlar, diğer gelişimsel bozukluklarla da bağlantısı Otizm Tanısı Nasıl ve Kaç Yaşında Konur? – Tanıyı Kim Koyabilir?Amerikan Pediatri Akademisi, tüm çocuk doktorlarını, çocuklar 18 aylıkken OSB taraması yapmaya teşvik etmektedir. Otizm spektrum bozukluğu belirtileri genellikle gelişimin erken dönemlerinde dil becerilerinde ve sosyal etkileşimlerde bariz gecikmeler olduğunda ortaya çıkar. Çocuğunuzun semptomları veya davranışları bilişsel, dil ve sosyal becerilerinde gecikmeler hakkında endişeleriniz varsa, zaman kaybetmeden bir çocuk psikiyatristinden danışmanlık almalısınız. Otizm tanısını yalnızca çocuk ve ergen psikiyatristleri Kan Testleri ya da Görüntüleme Yöntemleri ile Anlaşılır mı?Otizm tanısını doğrulayabilecek genetik, kan veya diğer laboratuvar testleri yoktur. Bunun yerine, çocuk psikiyatristleri, OSB için risk altındaki çocukları belirlemek için gözlem ve standart davranışsal değerlendirme araçları başka hangi sorunlara yol açar?Otizme sıklıkla bir dizi fiziksel ve zihinsel sağlık durumu eşlik eder. Aşağıdakileri içerir, ancak bunlarla sınırlı değildirGastrointestinal GI sorunlarEpilepsiBesleme sorunlarıBozulmuş uykuDikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğuEndişeDepresyonObsesif kompulsif bozukluk OKBŞizofreniBipolar bozuklukOtizmin Tedavisi Var Mıdır?Otizm spektrum bozukluğunun net bir tedavisi olmadığı gibi herkese uyan tek bir tedavi de yoktur. Tedavinin amacı, otizm spektrum bozukluğu semptomlarını azaltarak, gelişim ve öğrenmeyi destekleyerek çocuğunuzun işlevselliğini en üst düzeye çıkarmaktır. Çocuğunuzun kritik sosyal, iletişim, işlevsel ve davranışsal becerileri öğrenmesine, okul öncesi yıllarda erken müdahale yardımcı otizm spektrum bozukluğu teşhisi konulursa, bir tedavi stratejisi oluşturma konusunda uzmanlarla konuşun ve çocuğunuzun ihtiyaçlarını karşılamak için profesyonellerden oluşan bir ekip seçenekleri şunları içerebilirDavranış ve iletişim terapileri Birçok program, otizm spektrum bozukluğu ile ilişkili sosyal, dilsel ve davranışsal zorluklara yöneliktir. Bazı programlar yeni beceriler öğretmeye ve sorunlu davranışları azaltmaya terapileri Yüksek düzeyde yapılandırılmış eğitim programlarına otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar genellikle iyi yanıt terapileri Ebeveynler ve diğer aile üyeleri, sosyal etkileşim becerilerini geliştirecek, sorunlu davranışları yönetecek ve günlük yaşam becerileri ve iletişimi öğretecek şekilde çocuklarıyla nasıl oynayacaklarını ve etkileşime gireceklerini Hiç bir ilaç otizm spektrum bozukluğunun temel belirtilerini iyileştiremez, ancak belirli ilaçlar semptomları kontrol etmeye yardımcı Tedavi Kaç Yaşında Başlar?Araştırmalar, otizme yönelik erken teşhis ve müdahalelerin, semptomlar ve sonraki beceriler üzerinde uzun vadeli olumlu etkilere sahip olma olasılığının daha yüksek olduğunu göstermektedir. Amerikan Pediatri Akademisi, tüm çocuk doktorlarını, çocuklar 18 aylıkken OSB taraması yapmaya teşvik etmektedir. Bir çocuk ne kadar erken yardım alırsa, öğrenme ve ilerleme şansı o kadar artar. Bu çerçevede OSB tanısı konulduğunda veya ciddi şekilde şüphelenildiği anda gelişimsel ve davranışsal müdahalenin başlatılması Mi Uyaran Eksikliği Mi?Otizm ve Uyaran eksikliği birbiri ile çok karıştırılan kavramlardır. Otizmli çocuklara kıyasla uyaran eksikliği olan çocukların sosyal iletişimi daha iyidir. Sınırlı da olsa isimlere tepki verebilirler ve göz teması Eksikliği Özellikle 0-3 yaş döneminde uyarılara karşı az maruz kalmış çocuklarda ortaya çıkmaktadır. Telefon, tablet ve TV ile fazla vakit geçiren ve bakıcıyla büyüyen çocuklarda çok sık görünür. Bu tarz durumlarda çocuk farklı uyaranlara kendini kapatır ve bu durum zamanla süreklilik yukarda anlatılan belirtilerin olduğundan şüpheleniyorsanız vakit kaybetmeden Çocuk Psikiyatristi Bilge Merve Kalaycıdan randevu alabilirsiniz!ReferanslarAutism Researc Institute. 2021, Ekim 23. Is It Autism? Is It Autism? adresinden alındıAutism Speaks. 2021, Ekim 23. Medical Conditions Associated with Autism. Autism Speaks adresinden alındıİRSA Psikoloji. 2021, Ekim 23. Uyaran Eksikliği. İRSA Psikoloji adresinden alındıHelt, M., Kelley, E., Kinsbourne, M., Pandey, J., Boorstein, H., Herbert, M., et al. 2008. Can children with autism recover? If so, how? Neuropsychology Review, 184, 339– Clinic. 2021, Ekim 23. Autism spectrum disorder. Autism spectrum disorder adresinden alındıMiller-Wilson, K. 2021, Ekim 23. What Is Atypical Autism? What Is Atypical Autism? adresinden alındıRogers, S. J., & Lewis, H. 1989. An effective day treatment model for young children with pervasive developmental disorders. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 282, 207– ve Ergenlerde Öğrenme Güçlüğü DisleksiÇocuklarda ve Ergenlerde Kaygı BozukluğuÇocuk ve Ergenlerde Obsesif Kompulsif Bozukluk OKBÇocuklarda ve Ergenlerde Tik BozukluklarıÇocuklarda ve Ergenlerde Depresyon Nedir?Çocuklarda ve Ergenlerde İnternet ve Oyun Bağımlılığı Otizm spektrum bozukluğu, ya da kısa adıyla OSB, bir bireyin beyninin gelişiminde başkalarını nasıl algıladığını ve onlarla nasıl sosyalleştiğini etkileyen, bu sebeple de sosyal etkileşim ve iletişimde sorunlara neden olan bir tıbbi durumdur. Hastalık ayrıca belirli sınırların dışına çıkamayan veya tekrarlayan davranış kalıplarını da içerir. Otizm spektrum bozukluğu içinde kullanılan "spektrum" terimi, geniş bir yelpaze üzerine yayılmış semptomları ve semptomların derecesini ifade spektrum bozukluğu çocukluk döneminin başında gelişim gösterir ve nihayetinde bireyin toplum içinde, örneğin sosyal hayatta, okulda, ya da çalışma hayatında sorunlarla karşılaşmasına neden sonraki ilk yıl içinde otizm belirtileri ortaya çıkar. Daha nadir vakalarda ise ilk sene boyunca çocukta normal gelişim devam eder ve daha sonra otizm belirtilerinin ortaya çıkmasıyla birlikte çocuklar, 18 ila 24 ay arasında bir gerileme döneminden spektrum bozukluğunun tam anlamıyla iyileşmesi mümkün olmasa da, erken başlanan ve yoğun olarak sürdürülen tedavi birçok vakada çocuğun hayatında büyük ve önemli bir fark Spektrum Bozukluğu Çeşitleri Nelerdir?Otizm spektrum bozukluğu günümüzde Otizm, Asperger sendromu AS, Çocukluğun dezintegratif bozukluğudur ÇDB. Önceden tanımlanmamış gelişimsel bozukluk türünde olduğu gibi, birbirinden bağımsız oldukları kabul edilen tıbbi durumların tamamını belirtilerine sahip ancak hastalığa tanı konacak kadar yeterli kriterleri sağlamayan çocuklara verilen tanıya atipik otizm denir. Bu tür otizmin varlığı tartışmalı olsa bile, çocuklarda otizm belirtileri görüldüğü zaman mutlaka bir uzman doktora Spektrum Bozukluğunun Nedenleri Nelerdir?Otizm spektrum bozukluğunun bilinen tek bir nedeni yoktur. Hem genetik faktörlerin hem de çevre faktörlerinin farklı roller oynadığı öne sürülmektedir. Ancak aşılar ile otizm spektrum bozukluğu arasında bir bağlantı olmadığı tıp uzmanları tarafından kesin olarak bilinmektedir. Günümüzde otizm spektrum bozukluğu tanısı alan çocuk sayısı, geçmişe göre artış faktörlere bakıldığında, birkaç farklı genin otizm spektrum bozukluğunda rol oynadığı görülmektedir. Bazı vakalarda otizm spektrum bozukluğu Rett sendromu veya kırılgan X sendromu FXS, yani diğer adıyla frajil X sendromu denilen genetik bir bozuklukla ilişkilendirilebilir. Diğer vakalarda ise genetik mutasyonlar otizm spektrum bozukluğu riskini ayrı olarak başka genler beyin gelişimini, beyin hücrelerinin kendi aralarındaki iletişim biçimini etkileyebilir veya semptomların şiddetini belirleyebilir. Bazı genetik mutasyonların, yani değişimlerin kalıtsal olduğu görülürken diğerlerinin kendiliğinden ortaya çıktığı faktörlere bakıldığında ise günümüzde viral enfeksiyonlar, hamilelik sırasında alınan ilaçlar, ortaya çıkan komplikasyonlar veya hava kirliliği gibi faktörlerin otizm spektrum bozukluğunu tetiklemede rol oynayıp oynamadığı araştırmacılar tarafından spektrum bozukluğu dünyanın her köşesindeki çocukları etkileyebilir, ancak bazı faktörler bu bozukluğun ortaya çıkması riskini Spektrum Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?Bazı çocuklar erken bebeklik döneminde göz temasından kaçınma, isimlerine yanıt vermeme ya da bakımlarını sağlayan kişilere karşı kayıtsızlık gibi otizm spektrum bozukluğunun ilk belirtilerini vakalarda ise çocuklar yaşamın ilk birkaç ayında veya ilk yılında normal gelişim gösterebilir, ancak aniden kendi içine çekilip gerileme gösterebilir, agresif bir tutum takınabilir veya o zamana kadar edindikleri dil becerilerini kaybedebilir. Bu semptomlar genellikle 2 yaşına kadar spektrum bozukluğu olan bazı çocuklar öğrenmede zorluk çekebilir veya normalden daha düşük zekaya sahip olma belirtileri üzerindeki diğer çocuklarda ise normal ve hatta yüksek zeka görülebilir. Bu çocuklar hızlı öğrenme yetisine sahiptirler, ancak bildiklerini günlük hayatta uygulamak, karşılıklı iletişim kurmak ve sosyal durumlara uyum sağlamakta zorluk spektrum bozukluğu olan her çocuk, spektrumun bir diğerinden farklı ve benzersiz bir konumundadır. Bu bozukluğa sahip bireylerin her birisinde düşük işlevden yüksek işlevliğe kadar yayılan benzersiz bir davranış modeli ve şiddete eğilim seviyesi her bireyde bir diğerine göre farklı ve bir belirtisi ortaya çıkabilir bu nedenle, bozukluğun ne kadar ağır olduğunun belirlenmesi kolay olmayabilir. Çocuğun engel seviyesi ve günlük hayatındaki faaliyetleri ne kadar gerçekleştirebildiğiyle ilgili bilgi spektrum bozukluğu olan bireyler tarafından gösterilen bazı yaygın belirtiler aşağıdaki gibi gruplandırılarak verilmiştirSosyal iletişim ve etkileşimOtizm spektrum bozukluğu olan bir çocuğun veya yetişkin bir bireyin sosyal etkileşim ve iletişim becerileri ile ilgili çeşitli sorunları olabilir bunlar;Adının söylenmesine tepki vermemesi veya zaman zaman kendisiyle konuşan bireyleri duymuyor gibi görünmesi,Kucaklanmaya ve taşınmaya direniş göstermesi, tek başına oynamayı, kendi dünyasına geri çekilmeyi tercih etmesi,Göz temasından kaçınması ve belirli bir yüz ifadesi yoksunluğu,Konuşmaması, geç konuşması veya daha önce kazanılan kelime ya da cümleleri söyleme yeteneğini kaybetmesi,Kendiliğinden diyalog başlatamaması veya diyaloğu sürdürmemesi, yalnızca bir istek belirtmek ya da bir şeyi tanımlamak için diyalog başlatması,Anormal şarkı söyler gibi bir ritimle ya da robot sesi benzeri tekdüze bir ton ile konuşma eğilimi,Kelimeleri ya da cümleleri kelimesi kelimesine tekrarladığı halde nasıl kullanılacağını anlamaması, sürekli aynı kelimenin tekrarı,Basit soruları veya talimatları anlamıyor gibi görünmesi,Duyguları veya hislerini ifade edememesi ve başkalarının duygularının farkına varamaması,Nesneleri getirmemesi, veya onlara işaret etmemesi,Karşılıklı sosyal etkileşime pasif, saldırgan veya yıkıcı tarzda ve duruma uygunsuz bir şekilde yaklaşma eğilimi,Yüz ifadesi, vücut dili veya ses tonu gibi kelimelerle ifade edilmeyen iletişim yöntemlerini tanımada zorluk ve imayı anlamakta güçlük çekmesi,Tehlikeye karşı duyarsızlık,Yoğun inatçılık ve hırçınlık,Davranış BiçimleriOtizm spektrum bozukluğu olan bir çocuğun veya yetişkin bir bireyin davranış biçimleri ile ilgili çeşitli sorunları olabilir bunlar;Öne arkaya sallama, kendi çevresinde dönme veya el çırpma gibi kendini tekrarlayan hareketler,Kendini ısırma veya başına vurma gibi kendine zarar verebilecek faaliyetler,Belirli rutinleri veya ritüelleri geliştirme ve bunlarda meydana gelecek en ufak bir değişiklikten büyük rahatsızlık duyma,Koordinasyon sorunları görülmesiAyak parmakları üzerinde yürümeBir şeyleri düşürme, sürekli takılma gibi hareket kalıplarını tekrarlama, garip, sert veya abartılı bir vücut dili kullanmaBir oyuncak arabanın dönen tekerlekleri gibi herhangi bir nesnenin detaylarından aşırı etkilenme, ancak bu nesnenin genel amacı veya işlevi anlayamama,Işığa, sese veya temasa karşı alışılmadık derecede hassas olmasına rağmen ağrı veya sıcaklığa kayıtsız olma,Taklitçilik ya da yalandan inanma gibi hareketleri yapamama,Bir nesne ya da faaliyete anormal derecede odaklanma veya takılma,Belirli yiyecek türlerini toptan reddetme veya sadece belirli yemekleri spektrum bozukluğu olan bazı bireyler büyüdükçe ve olgunlaştıkça başkaları ile daha fazla iletişime geçebilir ve davranışlarında daha az rahatsızlık gözlemlenebilir. Tanının semptom olarak daha hafif düzeyde görüldüğü bazı vakalarda normal veya normale yakın bir hayat sürülmesi mümkün birlikte, spektrum üzerindeki diğer çocuklar dil veya sosyal becerilerle ilgili zorluk yaşamaya devam edebilir ve gençlik yıllarının gelmesiyle davranışsal ve duygusal problemler daha ağır bir hal Spektrum Bozukluğu Tanısı Nasıl Konulur?Bütün bebekler kendi hızlarında, kendi programlarına uygun bir şekilde gelişirler. Ancak otizm spektrum bozukluğu olan çocukların gelişimin belirtilerinde genellikle 2 yaşından önce belirtiler görülmeye bir çocuğun gelişimi hakkında endişeler varsa veya çocuğun otizm spektrum bozukluğu olabileceğine dair şüphe mevcutsa bu endişeler doktorlarla paylaşılmalıdır. Otizm tanısı koyabilecek uzmanlar çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanları ile çocuk nörologlarıdır. Otizm spektrum bozukluğunda görülen semptomlar diğer gelişimsel bozukluklarla da bağlantılı Spektrum Bozukluğu Testi Nasıl Yapılır?Otizm spektrum bozukluğu tanısı konulması için belirli bir otizm testi yoktur. Uzman doktor, çocuğun bilişsel, dil ve sosyal becerilerinde var olabilecek gecikmeleri tespit etmek için tepkilerin varlığı ya da yokluğunu belirleyen çeşitli gelişimsel testler önerebilir6. aya kadar gülümsemeye ya da mutlu bir ifadeyle tepki vermeye başlamaması,9. aya kadar sesleri veya yüz ifadelerini kopyalamaya başlamaması,12. aya kadar gevezelik etmeye veya mırıldanmaya başlamaması,14. aya kadar el sallama ya da işaret etmeye başlamaması,16. aya kadar tek kelime söylemeye başlamaması,18. aya kadar taklitçiliğe ya da yalandan inanmaya başlamaması,24. aya kadar iki kelimelik sözcük öbeklerini söylemeye başlamaması,Herhangi bir yaşta dil kullanımı veya sosyal becerileri YöntemleriOtizm Spektrum Bozukluğu Nasıl Önlenir?Otizm spektrum bozukluğunu önlemenin henüz bilinen bir yolu yoktur, ancak uygulanabilir çeşitli tedavi seçenekleri vardır. Erken tanı ve erken müdahale en faydalı tedavi beceri ve dil gelişimine yardımcı olabilir. Ancak, geç kalınsa bile müdahale her yaşta fayda sağlayabilir. Otizm spektrum bozukluğu semptomları genellikle bütünüyle aşılamasa bile, spektruma sahip birey iyi bir şekilde hayatını sürdürmeyi Spektrum Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?Otizm spektrum bozukluğu için kesin bir tedavi yoktur. Aynı zamanda Otizm Spektrum bozukluğuna sahip bütün bireylerin hepsine uyan tek bir tedavi de spektrum bozukluğu tedavisinin amacı, semptomları azaltarak gelişimi, öğrenmeyi desteklemek ve çocuğun yapabileceği işlevlerin en üst düzeyde olmasını sağlamaktır. Okul öncesi yıllarda yapılacak erken müdahale çocuğunun sosyal, iletişimsel, işlevsel ve davranışsal becerileri öğrenmesine yardımcı spektrum bozukluğuna yönelik ev ya da okul temelli tedavi ve müdahaleler geniş kapsamlı olabilir. Aynı şekilde bireyin ihtiyaçları zaman içinde değişebilir. Konuyla ilgili başvurulacak sağlık uzmanı bireyin ihtiyaçlarına uygun çeşitli seçenekler sunabilir. Otizm spektrum bozukluğu teşhisi konulduğunda bireyin ihtiyacına göre bir tedavi programı spektrum bozukluğunda kullanılan tedavi seçenekleriDavranış ve iletişim terapileriOtizm spektrum bozukluğu ile ilişkili sosyal, dil ve davranışsal zorlukları ele alan birçok program vardır. Bazı programlar sorunlu davranışları azaltmaya ve yeni beceriler öğretmeye odaklanırken, diğer programlar çocuklara çeşitli sosyal durumlarda nasıl davranacaklarını veya başkalarıyla nasıl daha iyi iletişim kuracaklarını öğretmeye zamanda davranışsal yöntem olarak bilinen Uygulamalı Davranış Analizi ABA, ödül tabanlı bir motivasyon sistemi aracılığıyla çocukların yeni beceriler öğrenmesine ve bu becerileri, birden fazla durumda faydalanabilecek şekilde genelleştirmesine yardımcı terapileriOtizm spektrum bozukluğu olan çocuklar sıklıkla yoğun olarak planlanmış eğitim programlarına karşı daha olumlu tepki verirler. Uzman ekiplerin hazırladığı başarılı programlar arasında; sosyal becerileri, iletişimi ve davranışı geliştirmek için çeşitli aktivite içeren programlar terapileriBu terapiler sayesinde ailenin diğer üyeleri, çocukların sorunlu davranışları yönetecek, onların sosyal etkileşim becerilerini geliştirecek ve günlük yaşam becerileriyle iletişim kurmayı öğretecek şekilde nasıl oynamaları ve etkileşime girmeleri gerektiğini tedavilerBireyin ihtiyaçlarına bağlı olarak, iletişim becerilerini geliştirmek için konuşma terapisi, günlük yaşamda gerekli olacak faaliyetleri öğretmek için iş ve uğraş terapisi ile birlikte hareket - denge konusundaki sorunları iyileştirmek için fizik tedavi çalışmaları faydalı olabilir. Bu süreçte başvurulacak bir psikolog sorunlu davranışları ele almanın ve mümkünse bir çözüme ulaştırmanın yollarını ilaç, otizm spektrum bozukluğunun temel belirtilerini iyileştiremez. Bununla birlikte belirli semptomların kontrolüne yardımcı olması için hekim tarafından önerilen ilaçlar sağlık sorunlarıOtizm spektrum bozukluğu olan çocukların bunun yanı sıra epilepsi, uyku bozuklukları veya mide problemleri gibi tıbbi sorunları olabilir. Bu koşulların her birisinin doğru şekilde yönetilmesi için bir doktora başvurulması tavsiye sorunlarıOtizm spektrum bozukluğu olan gençler ve genç yetişkinler vücutlarında meydana gelen değişiklikleri anlamakta zorluk çekebilirler. Ayrıca, ergenlik döneminde sosyal durumlar giderek daha karmaşık hale gelebilir. Davranış sorunları gençlik yıllarında daha da ağırlaşabilir. Toplumsal etkileşim ve iletişimde problemlere neden olan nörogelişimsel bozukluktur. Yaygın Gelişimsel Bozukluk YGB yelpaze terimi altında olup, üzerinde en çok çalışılan gelişimsel bozukluktur. Sosyal etkileşim ve iletişimde yetersizlikler ile sınırlı ilgiler ve yinelenen davranışlar temel özellikleri olarak kabul edilir. Toplumsal etkileşimde ve iletişimde yetersizlikler ile davranış, ilgi ve etkinliklerde sınırlı, basmakalıp ve yineleyici örüntülerle ve toplumsal etkileşim, toplumsal iletişimde kullanılan dil ya da sembolik/imgesel oyun becerilerinin en az birinde 3 yaşından önce gecikmelerin ya da olağan dışı bir işlevselliğin olması ile karakterize gelişimsel bir bozukluktur. Giderek görülme sıklığı artmaktadır, kız ve erkekte; 1/5 görülür. Otizmin Belirtileri Göz teması kurmama, kısa süreli kurmaİsmi ile seslenildiği zaman bakmamaJest ve mimiklerin uygunsuz kullanmaKendi halinde, kendi dünyasında görünmeYaşıtlarına ilgisizlik, uygun akran ilişkisi geliştirememeİnsanların yüzlerinden ziyade nesneler ve ayrıntılar ile ilgili görünmeDuygusal karşılık verememeTaklit veya ¨mış gibi yapma¨ şeklindeki oyunları oynamakta zorlanmaDuygularını ve ilgilerini kendiliğinden paylaşmama Sınırlı ve Yineleyici Davranış Örüntüleri ve İlgiler Basmakalıp davranışlar sallanma, kollarını çırpma gibiDönen cisimlere aşırı ilgiOyuncaklar ile amaç dışı oynama,Tekrarlayıcı, kendine özgü, tekdüze konuşmaAynıcılıkta ısrarcılıkKısıtlı ve olağan dışı ilgi alanlarıTörensel davranışlarBazı duyulara koklama, işitme, dokunma gibi aşırı duyarlılık veya duyarsızlık Otizm Çeşitleri Rett Bozukluğu Çok seyrek olarak ortaya çıkan, YGB’nin daha ağır olan türüdür. Genetik nedenlere bağlı olarak ortaya çıkar. Bazı davranışlara ilişkin ortak özellikleri nedeniyle YGB içinde yer alan bu sendrom, genellikle kızlarda görülür. Sendrom, 6-12. aylarda normal gelişim sonrasında, var olan motor ve iletişim becerilerinde ani kayıplar olması ile tanımlanır. Rett senderomu genellikle zihinsel engel ile birlikte ortaya çıkar. Çocukluk Dezintegratif Bozukluğu ÇDB İletişim, sosyal etkileşim, ilgiler ve etkinliklerdeki sınırlılıklar açısından otizme benzeyen, 2 yıl normal gelişimden sonra ortaya çıkan bir YGB’dir. 2 yaştan sonra, önceden kazanılmış tuvalet kontrolü, uyumsal davranışlar, motor ve iletişim becerileri ile oyun becerileri kaybolur. Otizmde temel yetersizlik sosyal etkileşim alanında iken ÇDB’de iletişim alanındadır. ÇDB, çocuğun gelişimini otizmden daha ağır düzeyde etkiler. Asperger Bozukluğu Otizmden daha geç yaşta, genellikle 3-5 yaştan sonra ortaya çıkar. Sosyal özellikler ve sınırlı ilgiler açısından otizme benzer; ancak aspergerli bireylerde konuşmada gecikme gözlenmez; iletişim, öz bakım ve zihinsel becerilerde de yetersizlik yoktur. Bazı bireylerin çok geniş sözcük dağarcıkları vardır ve ilgilendikleri bir konuda çok uzun zaman konuşabilirler. Ancak, sözel olmayan iletişim becerilerinde yetersizlik görülür, sözel olmayan mesajları anlama ve kullanmada güçlük çekerler. Birçok uzman ve anne baba, daha az etiketleyici olduğunu düşünerek, asperger terimini otizm yerine kullanmayı tercih eder. Atipik Otizm YGB altında yer alan bozuklukların bazı ölçütlerini karşılayan ama herhangi birinin tüm ölçütlerini karşılayamayan çocuklara tanı koymak amacıyla kullanılan bir terimdir. Atipik otizm için net ve açık ölçütler yoktur. Ancak Asperger sendromu ve atipik otizm tanısı konan çocukların güçlükleri benzerdir. Her iki grubun güçlükleri otizmli çocuklardan daha hafif düzeydedir. Otizm Spektrum Bozukluğunun Sebebi Nedir? Günümüzde otizm spektrum bozukluğunun tam olarak sebepleri bilinmemektedir. Ancak birçok faktörün, özellikle genetik faktörlerin rol aldığı bir beyin hastalığı olduğu kabul edilmektedir. Otizm, ebeveyn tutumlarıyla veya ailenin sosyo-ekonomik durumuyla ilişkili değildir. Otizmli Bireyler Nasıl Eğitim Almalılar? Tıbbi tanı ve tedavinin yanı sıra özel eğitimden yararlanmak çok önemlidir. Özel eğitim, otizm tanısı almış çocuklar için yaşamsal değere sahiptir. Bu tanıyı alan çocukların özel eğitim ihtiyacı “uyanık oldukları” tüm zamanı kapsar. Yoğun ve bireye göre planlanmış özel eğitim programı sayesinde sosyal uyum becerileri, sözel iletişim becerileri, akademik becerileri gelişebilir. Okul öncesi dönemde destek eğitimi veren rehabilitasyon merkezlerinden yararlanmanın yanı sıra ailenin de eğitim sürecine katılması gerekmektedir. Destek eğitim süreleri ve nitelikleri maalesef sınırlı olmaktadır. Ailenin özel eğitim uygulamaları konusunda geliştirilmesi şarttır. Anne-babanın bu sürece izleyici şeklinde değil; etkin katılımı gerekmektedir. Otizm Tanısı Nasıl Konur? Tanı uzmanlar tarafından; çocuğun gözlenmesi, gelişim testleri yapılması ve anne-babalara çocuğun gelişimi hakkında sorular sorulmasıyla konur. Otizmin tanısı 12 aylıktan itibaren konabilir. Erken yaşta tanı konması, bir an önce eğitimin başlaması açısından önemlidir. Ülkemizde otizm tanısı koyabilecek uzmanlar ruh hastalıkları uzmanları ve nörologlarıdır. Çocuk Ruh Hastalıkları Uzmanı Çocuk ruh hastalıkları uzmanı, çocuk ruh sağlığını değerlendiren, tanılayan ve tedavi eden doktordur. Çocuğunuzu gözler, sizinle görüşme yapar, tanı ölçütlerine göre çocuğunuzu değerlendirir, tıbbi muayenesini yapar ve tanısını koyar. Gerekirse tıbbi tetkik ve ilaç tedavisi önerir. İlaç, eğitime destek olması ve istenmeyen hareketleri kontrol altına alması amacıyla verilir. Otizmin ilaçla tedavisi henüz mümkün değildir. Değişiklikleri takip edebilmesi ve gerekli düzenlemeleri yapabilmesi için çocuğunuzu düzenli aralıklarla yılda bir ya da iki kez çocuk ruh hastalıkları uzmanına götürmelisiniz. Çocuk Nörologu Çocuk nörologu çocuklardaki beyin ve sinir sistemi sorunlarının uzmanıdır. Çocuk nörologu da otizme ilişkin değerlendirme yapabilir. Ayrıca, çocuğunuzda otizmle ilişkili olabilecek bazı hastalıkların sara nöbetleri gibi olduğu ya da otizm dışında başka sorunların varlığı düşünülürse, çocuk nörologu tarafından bazı tıbbi tetkikler MR, BT, EEG vb. ve tedaviler de yapılabilir. Ancak, bütün otizmli çocukların yalnızca dörtte birinde bu tür sorunlar görülür. Dolayısıyla, doktor tarafından mutlaka ihtiyaç olduğu söylenmediğinde, bu tetkiklerle kendinizi ve çocuğunuzu maddi, manevi olarak yıpratmayınız. Beste DumanPsikolog 3 dk Otizm 12 Ağustos 2016Otizm spektrum bozukluğu OSB toplum içerisinde algılandığının aksine oldukça farklı bir tanıma sahiptir. Bu bozukluk aslında psikolojik durum spektrumu veya nöro gelişimsel bir bozukluk olarak değerlendirilebilir. Doğuştan gelen otizm spektrum bozukluğunda, sosyal ilişkilerde ve iletişim kurmada yaşanan sıkıntılar en belirgin etkiler olarak kabul edilir. OSB’ye sahip bireylerde ilgi duyulan alanlar sınırlıdır ve bunun yanında kendini yineleyen davranışlar ve hareketler sıklıkla görülür. Otizm spektrum bozukluğu belirtileri hemen ortaya çıkmaz. Belli bir yaştan sonra daha çok belirginleşmektedir. Özellikle 3 yaşından sonra çocuklarda daha belirgin olarak sıkıntılar gözlenmeye başlar. 3 yaşındaki çocukların genel olarak belirli bir gelişim süreci vardır. İstisnalar dışında otizme sahip çocuklar bu gelişim sürecini geriden izlemektedirler. Çoğu ailede aynı yaş grubundaki çocuklar ile kendi çocuklarının durumunu karşılaştırdıklarında otizmden şüphelenmelerini gerektirecek bulgulara ulaşabilirler. Bu gibi durumlarda otizmin belirtilerinin bilinmesi, çocuğun bu doğrultuda gözlemlenmesi ve bir uzmandan yardım alınması çok önemlidir. Otizm Spektrum Bozukluğu Sebebi Otizmin sebebi net olarak bulunamamıştır. Ancak genel yargı şudur ki otizm beyin yapısını veya işlevini etkileyen bir takım sinir sorunlarından kaynaklanmaktadır. Otizm aslında otizm spektrum bozukluğunun tamamını kapsamaz. Ancak toplum içerisinde aynı ifadeleri taşıdıkları düşünülerek kullanılır. Otizm, otizm spektrum bozukluğu alt sınıflarından biridir sadece. Aslında otizm spektrum bozukluğu 3 ana çeşide ayrılır. En sık rastlananı ise halk diline otizm spektrum bozukluğunun asıl adıymış gibi geçen otizmdir. Bu nedenle aslında otizm otizm spektrum bozukluğu içerisinde merkezde bulunur. Diğer iki bozukluk ise asperger sendromu ve YGB- BTA’dır. Asperger sendromu belirtileri sebebi ile otizme yakınlık göstermektedir. Otizm ile karşılaştıracak olursak asperger sendromunda dil becerilerinin geç gelişimi gibi bir durum söz konusu olmamaktadır. YGB – BTA ise adlandırılamayan yaygın gelişimsel bozukluk olarak literatürde geçmektedir. Daha özel bir semptom koymak için yeterli tanı yok ise bu tanılar konulmaktadır. Aslında otizm ile benzer belirtileri paylaşan ancak bağımsız nedenler ile ortaya çıkmış bazı rahatsızlıkları da otizm spektrum bozukluğu içerisine katmaktadır. Bunlar arasında Rett sendromu ve dezintegratif bozukluklar yer almaktadır. Otizm Sizin Hatanız Değildir Otizm, ailenin yanlış bir hareketinden veya davranışından kaynaklanmaz. Otizmli olmak da bir hastalık olarak nitelendirilmemelidir. Otizm bir farklılıktır. Dünya düzeni sağlıklı olarak kabul edilen insanların ihtiyaçlarına göre düzenlendiği için ufak bir fark ile otizme sahip olan bireylerin bu düzene ayak uyduramaması sadece dünyayı farklı algılayışlarından kaynaklanır. Otizmin neden kaynaklandığının tam olarak bilinmediğini dile getirmiştik. Buna sebep olan genler veya çevresel faktörler hala araştırma aşamasındadır. Otizmli bir bireyin kendisinden farklı olan bir toplum içerisinde yaşaması oldukça güç olmaktadır. Ancak bunun farklılığını ya da aynılığını yine çoğunlukta olan ve kromozom sayıları farklılık göstermeyen insanlar belirlemektedir. Bir bireyin otizmli olması için herhangi bir ırkta veya belli bir statüye sahip bir ailenin çocuğu olmasına gerek yoktur. Otizm dil, din, ırk, statü gözetmeksizin her bireyde ve her bireyin çocuğunda görülebilecek bir durumdur. Tüm durumlar göz önüne alındığında otizm aslında bir bozukluk değil bir farklılıktır. Ancak bu farklılık otizmli bireylerin yaşam koşullarını sınırlandırmaktadır. Çoğunluğa uyum sağlamakta zorlanan bu bireyler için yaşam oldukça zor olabilmektedir. Bunun önüne geçmek de yine çoğunluğa bağlıdır. Sağlıklı olarak nitelendirdiğimiz insanların çoğuna baktığımızda herkesin farklı kişiliklere sahip olduğunu görürüz. Kimisi utangaç, kimisi dışa dönüktür. Ancak normal göründükleri için bu kişileri yargılamayız. Otizme sahip olan bireyler davranışlarındaki belirgin durumlar sebebi ile dikkat çekmeye çok daha meyillidirler. Bunu kısmen bir kişilik olarak görmeye çalışmak otizmli bireyler için de otizmli olmayan insanlar için de çok daha kolay olacaktır. Farklı bir genetikle doğmuş bu özel insanların da yaşamaya hakkı olduğunun bilincinde olarak toplum yapısını sağlamak için otizmli bireylere nasıl davranılması gerektiğini öğrenmek gerçekten çok önemlidir. Kaynakça Tohum Otizm Vakfı / Otizm Spektrum Bozukluğu Nedir? Vikipedi / Otistik Spektrum Bozukluğu Otizm spektrum bozukluğu, yani kısaca OSB, özellikle 2013 yılında, birden fazla gelişimsel bozukluk için kapsayıcı olabilmesi adına kullanılmaya başlanmıştır. Bir “spektrum” bozukluğu olmasından kaynaklı olarak, tanı alan kişilerin ihtiyaçları ve yaşadıkları birbirinden çok farklıdır fakat genel olarak kişinin sosyal ve bilişsel becerilerini etkilerler. Tedavilerin olumlu sonuç verebilmesi için kişinin ihtiyaçları gözetilerek kişiye özel Beylikdüzü, Küçükçekmece ve Esenyurt’taki merkezlerimizden tedavi yöntemleri ve sonuçları hakkında detaylı bilgi Spektrum Bozukluğu Nedir?Otizm spektrum bozukluğu, erken çocukluk döneminde başlayan ve kişinin yaşamı boyunca süren nörolojik ve gelişimsel bir bozukluktur. Bir kişinin başkalarına nasıl davrandığını ve onlarla nasıl etkileşimde bulunduğunu, iletişim kurduğunu ve öğrenme becerilerini etkiler. Asperger sendromu, Rett sendromu ve otizm de olmak üzere yaygın gelişimsel bozukluklar olarak bilinen birden fazla gelişim farklılığı için bir çatı bozukluğu olarak adlandırılmasının sebebi OSB’li kişilerin semptomları birbirinden farklılık gösterebilir ve kişiyiz farklı derecelerde etkileyebilir. OSB tanısı alan kişiler konuşmakta kendini ifade etmekte sorun yaşayabilir veya konuşurken göz temasından kaçınabilirler. Ayrıca, sınırlı ilgi alanları ve tekrarlayan davranışlar gibi birtakım özelliklere sahip Yetersizliği ve Otizm Spektrum BozukluğuOtizm spektrum bozukluğu tanısı alan insanlar normal zekaya sahip olabileceği gibi zekâ geriliği de olabilir. Bazı insanların sandığının aksine tanı alan bireylerin tamamı üstün zekalı değildir. Belli bir alanda ileri zekanın görülme sıklığı %10 civarındadır. Buna kıyasla, zekâ geriliği görülme sıklığı %70 civarındadır. Ancak, zekâ geriliğinin düzeyi kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Bu da dil gelişimi, bilişsel beceriler, odaklanma gibi birçok diğer becerinin de kişiden kişiye değişiklik göstermesine sebep Spektrum Bozukluğu ÖzellikleriOtizm spektrum bozukluğu özellikleri birbirinden çok farklı olabilmektedir fakat dikkatli gözlem ile erken tanı beceri ve iletişim alanında görülebilecek belirtilerden bazıları göz teması kurmamak, ismine tepki vermemek, duygularını jest ve mimikler ile belli etmemek, ilgi duyduğu nesneleri göstermemek, akranları ile oyun oynamak istememek ve aynı kelimeleri sürekli olarak tekrar olarak öne çıkan belirtiler ise el, ayak, kol çırpmak, kendi etrafında dönmek, ses, koku, tat gibi duyulara aşırı hassasiyet, rutine aşırı bağlılık, nesnelerin belirli parçalarına kitlenmek ve oyuncaklarla ile amacına uygun şekilde daha ileri seviyede olması durumunda, otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler okul ortamında ciddi zorluklar yaşamaktadır. Okuldaki gürültü, kalabalık, kokular ve diğer öğrencilerin yaklaşımı OSB’li birey için rahatsız edici Spektrum Bozukluğu TedavisiGünümüzde kalıcı olan ve gelişimsel bozuklukları tamamı ile tersine çevirebilen bir otizm spektrum bozukluğu tedavisi bulunmamaktadır ama OSB belirtilerini en aza indirmek için ve hem sosyal hem de bilişsel yeteneklerini en üst düzeye çıkarmak için birçok eğitim ve terapi seçeneği tedavi türü herkes için farklıdır. Eğitimin kişiye uygun ve iyi olması durumunda semptomlar büyük ölçüde azaltılabilir ve OSB’li kişinin günlük hayatına katkı sağlar. Otizm spektrum bozukluğu tanısı hangi yaşta alınırsa alınsın doğru tedavi kişiye yarar ile ilgili daha fazla bilgi almak ya çocuğunuz için en uygun tedavi yöntemini belirlemek için Avcılar, Beylikdüzü, Küçükçekmece ya da Esenyurt’taki merkezlerimize Düzeyde Otizm Spektrum BozukluğuOtizm spektrum bozukluğunun derecesi her çocukta farklıdır. Bazı çocuklarda gelişimsel bozukluk kendini daha hafif düzeyde gösterse de bazı çocuklarda daha ağır olabilir. Hafif düzeyde belirti gösteren çocuklar tedavi sürecine en olumlu tepki veren gruptur ve tedavi sonrası, ihtiyaç duydukları günlük becerileri kazanarak kendi başlarına yaşayabilecek duruma gelebilirler. Öte yandan, ağır düzeyde OSB’li kişiler bakıma ihtiyaç Spektrum Bozukluğu SınıflandırmaOtizm spektrum bozukluğunda sınıflandırma yapılırken genellikle otizm, Asperger sendromu ve yaygın gelişimsel bozukluk ana bozukluklar olarak ele alınır. Üçünde de ortak olan belirtiler vardır fakat bunların derecesi ve kişiyi etkileme biçimleri birbirinden farklılık göstermektedir. Çocukluk dezintegratif bozukluğu ve Rett sendromu da benzer özellikler gösterse de daha az görülmelerinden kaynaklı olarak bazen OSB sınıflandırmasının dışında Spektrum Bozukluğu ve BeslenmeOtizm spektrum bozukluğu ve beslenme arasında doğrudan bir etkileşim yoktur yani beslenme bir tedavi aracı değildir ve öyle görülmemelidir. Ancak, süt ve süt ürünleri ve glütenlerin beslenmeden çıkarılması ile belirtilerin bazılarını hafifletmek mümkün olabilmektedir. Ayrıca OSB’li bireylerin birçoğunda olabilen bağırsak ve mide sorunları için de yararlı olmaktadır. Ayrıca, tanılı kişinin sevdiği renk, tat, doku ve görselde yemekler hazırlamaya dikkat ederek yemek yememe, yemekte aşırı seçicilik gibi durumların önüne ve Spektrum BozukluğuOtizm bir spektrum bozukluğu olarak nitelendirilmektedir çünkü her kişideki etkisi farklı olabilmektedir. Bu nedenle birçok farklı belirtinin ve bunların insanlar üzerindeki etkisinin kapsayıcı şekilde ifade edilebilmesi adına, otizmin geniş bir yelpazede düşünülmesi önemlidir.

hafif düzeyde otizm spektrum bozukluğu